vrijdag 16 juli 2021

De Spitkeet in Harkema

In de laatste week van onze vakantie zijn we, na een tip van Conny, naar de Spitkeet geweest. Dit is een klein openluchtmuseum. Ik had de tip gekregen nadat ik had geschreven dat we een rondrit gemaakt hadden in de gemeente Aengwirden. Mijn oma van vaders kant is in Terband geboren. Ze wilde er mij nooit over vertellen. Ik neem aan dat zij in armoede opgegroeid is. Waarschijnlijk is zij met haar moeder, broers en zussen na de dood van haar vader (mijn overgrootvader) naar Gronau en later Twente verhuisd. 
Toen we rondreden, zagen we wel veel kleine huizen. De meesten waren uitgebouwd en hadden mooie tuinen. Je kan wel bedenken hoe arm het 150 jaar geleden moet zijn geweest, maar je voelt het niet. 
Daarom gingen we naar de Spitkeet, om iets te ervaren uit die tijd.

Doe de wandelschoenen maar aan en loop maar mee.


De Lawei. Mand omhoog is werken, mand in midden was schafttijd, helemaal omlaag dan mocht je naar huis.

Werken dus.

De Mallemolen. Huisvesting voor 4 gezinnen. Ieder had een woonkamer met 2 bedsteden, per 2 woningen een pomp en poepdoos (wc).


Mensen waren klein of sliepen opgekruld, zo klein waren de bedsteden.


Mijn grootouders van moeders kant hadden ook zo'n poepdoos, alleen niet zo mooi, helder geschilderd. Er lagen oude kranten of radiobode om je billen af te vegen. Mijn oma is overleden toen ik 18 was, ik heb dus regelmatig op zo'n poepdoos gezeten.

2 Huisjes waren tot een tentoonstellingsruimte gemaakt. De tentoonstelling ging over de bezetting.

Geen ooievaar.

De Pingoruïne. Waarschijnlijk ontstaan in de ijstijd of door wegwaaien van zand.



Een holwoning, brr wat muf en onaangenaam.



Klokkenstoel en Armenbegraafplaats.






Op de armenbegraafplaats in Opende (Groningen) lag 1 grafsteen.



Het Baarhuisje, hier lag alles voor opbaren en begraven van overledene.



Er is hier ook een onderduikershol gegraven. wat zal dat benauwd zijn geweest.


De expositieruimte met allerlei gereedschap.



De Spitkeet of Plaggenhut. In deze hut heeft een echtpaar met 11 kinderen gewoond. Waar die allemaal geslapen hebben?







Landgeiten, origineel Nederlands ras.



Wâldhûske. Dit is waarschijnlijk eerst een plaggenhut geweest.

















Pikehok (Kippenhok). Na de 2e wereldoorlog was er woningnood en werden kippenhokken omgebouwd tot woningen. Het deed mij erg denken aan het zomerhuisje, waar mijn ouders vaak heen gingen tussen Vasse en Ootmarsum.




Geweldig, dit soort schilderijtjes ken ik nog uit mijn jeugd.




Zo'n soort rekje heb ik ook nog gehad, 1 rij,  met 1 kopje en schotel. Rekje weggedaan omdat het vol houtworm zat. Ik weet niet of ik het kopje en schotel nog heb.

Hadden wij ook in de keuken. Veel geborduurd en in het begin van mijn loopbaan veel verkocht aan opgenomen patiënten in het ziekenhuis.


SWA-Hûs (Woningwetwoning) gebouwd om leefomstandigheden van heidebewoners te verbeteren. Men kreeg er ook een lapje grond bij.





Ik heb geen gebreide maandverbandlapjes gehad, wel badstof.



Bij oma stond ook zoiets. In dit huisje kwamen veel jeugdherinneringen boven,












Jelle Damhûs is ook een woningwetwonig met veel aan- en verbouw. Is nu een klein museum.




















Zo'n wasrek had ik niet eerder gezien.


Heel wat moeten helpen met zo'n wasmachine.

En toen waren we weer bij het begin, de Schaapskooi. Nu de entree en restaurant..

Nog een laatste blik.

Het was een leuk bezoek, veel herinneringen kwamen boven. Enigszins een beeld gekregen van de mogelijke leefomstandigheden van oma Romkje.

Groet,


Dientje 




10 opmerkingen:

  1. We kijken er nu met een soort weemoed en nostalgie op terug, maar idd wat een tijd moet dat geweest zijn. We kunnen het ons eigenlijk niet indenken/invoelen wat dat voor mensen heeft betekend.
    Wat een foto's laat je zien... ik vind het leuk, want ik ben er nog nooit geweest en de kans is ook klein dat ik daar een keertje kom...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het zijn idd veel foto’s. Ik kon moeilijk kiezen. Ben wel vaker in Openluchtmusea geweest, maar op een of ander manier keek ik nu anders. Had dat te maken met geboortegrond oma, mijn leeftijd, mijn herinneringen, herkennen van spullen, zeg het maar. En wie weet kom je toch nog eens in dit museum omdat je toch in de buurt bent.

      Verwijderen
  2. Jullie hebben uitgebreid rondgekeken. We waren er vorig jaar, dankzij een folder gevonden bij een molen op open monumentendag. Vooral die plaggenhut maakte veel indruk op me. Wat een vreselijke woonomstandigheden . Wat een verbetering was dan al zo'n, in moderne ogen , klein huis. Dankzij jouw foto s liep er ik weer even rond.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Zoals ik al zei bij de reactie van Elizabeth, heeft het mij nu ook meer gedaan. Toch met andere ogen gekeken. En met zoveel mensen in een plaggenhut. Altijd donker, stank van vuur en aarde. Je wist niet beter, maar toch.

      Verwijderen
  3. Mooi verslag. Wel bijzonder om daar te zien hoe je oma geleefd moet hebben. Armoedige tijden en nog helemaal niet zo lang geleden. Indrukwekkend. Dat vond ik destijds ook van de serie Bartje.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het lezen van Afkes Tiental maakte op mij veel indruk. Ik was rond de 9 jaar oud. Ik vroeg aan oma of zij dat leven ook kende van vroeger. Ja, zei ze, en ik wil er verder niet over praten. Ze overleed een maand voor mijn 13e verjaardag. Ik heb er nooit meer over gesproken, ook niet met ouders of tantes/ooms.

      Verwijderen
  4. Toch blijft dit bijzonder om te gaan bekijken toch.
    Hoe die mensen toen geleefd hebben he in die kleine huisjes met zoveel kinderen. Maar ik vind die dingen altijd geweldig om te gaan bekijken..................liefs.Conny

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Interessant en herkenbaar voor mij. Veel spullen ook hier vroeger gebruikt en gezien. Door jouw foto's kwamen ook bij mij de herinneringen. Gelukkig geen armoede maar wel duurzaam leven zoals ze het nu zouden noemen. Niks mis mee.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Heel herkenbaar. Ik ben geboren in Opende en mijn Pake en Beppe woonden er.
    Leuk om foto’s van de omgeving te zien!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Wat een prachtige rondleiding geef je ons. Ik heb er echt van genoten. Voor jou fijn om zo een beetje dichter bij je oma te komen.

    BeantwoordenVerwijderen